Tujuan Refleksi dalam Pembelajaran
Kegiatan refleksi dalam pembelajaran mempunyai tujuan penting iaitu:
1. Untuk mengetahui sejauh mana minat murid terhadap pembelajaran
2. Untuk mengetahui tahap keberkesanan strategi, model, pendekatan dan teknik pembelajaran yang diterapkan oleh guru
3. Untuk mengetahui keinginan murid secara terperinci supaya guru dapat merancang pembelajaran yang lebih baik
4. Untuk mengetahui kekurangan atau kelemahan guru dalam penguasaan kelas
Proses/ langkah kegiatan refleksi
Kegiatan refleksi dilaksanakan mengikuti langkah-langkah berikut:
1. Guru membahagikan kertas sebagai instrumen refleksi
2. Murid menulis maklumat diri mereka
3. Murid mengucapkan penghargaan kepada guru mereka di atas perjuangan dan usaha guru mengajar mereka
4. Murid memberi pandangan terhadap pembelajaran pada hari tersebut
5. Murid memberi kata-kata positif kepada guru mereka
6. Murid menyuarakan harapan, keinginan, dan keperluan yang telah tercapai atau belum sepanjang proses pembelajaran
7. Murid mencatatkan hasil refleksi dan penambahbaikan yang boleh dilakukan oleh guru di bahagian penutup.
8. Murid mengumpul instrumen refleksi
9. Guru membaca hasil refleksi dan melakukan refleksi untuk pengajaran seterusnya.
Terdapat beberapa model untuk menjalankan refleksi. Contohnya, model tiga langkah, iaitu RANCANG, BUAT dan NILAI seperti yang dicadangkan oleh Greenway (1988) boleh digunakan untuk menjalankan refleksi dalam sistem sekolah.
-Model oleh Johnson (1998)
Enam tahap seperti berikut :
1. Tahap Pemahaman - Guru-guru memahami konsep pedagogi atau teori yang akan digunakan dalam bilik darjah. Contohnya, guru perlu memahami teknik-teknik dan kaedah-kaedah kumpulan koperatif sebagai satu strategi pengajaran.
2. Tahap Transformasi - Dalam tahap transformasi, guru akan melaksanakan pengajaran dengan sesuatu konsep atau prinsip di dalam kelas. Contohnya, guru menyediakan rancangan pelajaran harian dengan menjelaskan langkah-langkah kaedah koperatif secara terperinci.
3. Tahap Pelaksanaan - Dalam tahap ini, guru akan melaksanakan pengajaran dengan melaksanakan segala langkah-langkah dan prosedur yang disarankan dalam kaedah koperatif. Guru akan membahagikan murid-murid kepada kumpulan-kumpulan yang kecil untuk menyelesaikan masalah pembelajaran yang ditetapkan oleh guru.
4. Tahap Penilaian - Guru menilai pelaksanaan kaedah koperatif langkah demi langkah dengan mengingati kembali pelajaran yang disampaikan. Beliau juga akan membuat catatan dalam buku jurnal mengenai prosedur-prosedur yang diambilnya dalam bilik darjah semasa melaksanakan kaedah koperatif dan menilai pencapaian setiap langkah pelaksanaan dalam kaedah pengajaran ini.
5. Tahap Refleksi - Guru mempersoalkan diri tentang pengajaran yang dilaksanakan dan merujuk kepada catatan-catatan di dalam buku jurnal serta mengimbas kembali mengenai respon dan emosi para murid semasa beliau melaksanakan pengajarannya dengan menggunakan kaedah koperatif.
6. Tahap Pemahaman Baru - Dalam tahap ini, guru mendapat pengertian baru daripada pengalaman pengajaran dengan menggunakan kaedah koperatif. Beliau akan memperbaiki rancangan pelajaran harian yang menerapkan kaedah koperatif untuk mengatasi segala kelemahan yang timbul semasa melaksanakan kaedah ini.